Pokazuje, że choć często niedoceniane i działające wbrew różnym zakazom społecznym, kobiety nieustannie realizowały swoją twórczą misję: zdeterminowane wykorzystywały artystyczne działania, by potwierdzić i utrwalić swoją obecność oraz ważkość swoich indywidualnych przeżyć. Celem wystawy, obok prezentacji zróżnicowanej twórczości kobiet, jest pokazanie siły tkwiącej w nowym podejściu do historii sztuki – takim, które domaga się sprawiedliwości, oddania głosu „niewidzialnym” i prowadzi do rewizji tak zwanego kanonu.
Zanim nastał nowoczesny feminizm, była tak zwana kwestia kobieca. „La querelle des femmes” – tym sformułowaniem posługiwały się pisarki takie jak Christine de Pizan (1364–ok. 1430), autorka Księgi o mieście pań (Le Livre de la cité des dames, 1405). De Pizan wyobraziła sobie alegoryczne miasto, które przechowuje i upamiętnia historie ważnych kobiet. Jako jedna z pierwszych spisała argumenty dające odpór przekonaniom, na których zasadzała się systemowa niechęć do kobiet, która stanowiła normę w ówczesnych społeczeństwach europejskich. Podjęcie „kwestii kobiecej” stanowiło więc radykalny gest – pojawienie się nierozpoznanej kategorii wcześniej społeczno-politycznej, a mianowicie kategorii „kobiety”. De Pizan i inne wczesnonowożytne filozofki kobiece wydobyły na światło dzienne związek między płcią a władzą, kładąc podwaliny pod powstanie ruchów, które później nazwano feministycznymi. „Kwestia kobieca” zaczęła oznaczać intelektualną i polityczną kontestację poddaństwa kobiet i stała się okrzykiem bojowym ruchów rewolucjonistek i sufrażystek. Wystawa zapożycza to sformułowanie, określając nim prawie pięćset lat twórczości kobiet.
Niejednoznaczność tytułowej „kwestii” zwraca uwagę na niejednoznaczność kategorii „kobiety”, której przyglądają się rozmaite artystki, a także artyści – zwłaszcza identyfikujący się jako transkobiety, osoby nieutożsamiające się ze skryptami płci albo niebinarne. Wystawa definiuje kobiecość najpojemniej jak to możliwe, udowadniając, że ta wczesnofeministyczna querelle pozostaje wciąż żywa.
Wystawa ukazuje alegoryczne przedstawienia władzy, oporu i przemocy seksualnej; przygląda się kwestii kształcenia artystycznego i dostępu do edukacji; reprezentacjom ciała i erotycznych pragnień kobiet; ikonografii macierzyństwa i wyboru reprodukcyjnego; sprawczości kobiet w okresie wojny; oraz temu, w jaki sposób w momentach wywrotowych zmienia się rola kobiet w społeczeństwie.
Kuratorka
Alison M. Gingeras
Współpraca: Ewa Klekot, Beata Purc
Betty Tompkins, Women Words Painting (Artemisia Gentileschi #2), 2024. Dzięki uprzejmości artystki i P·P·O·W, Nowy Jork. © Betty Tompkins. Fot. Ian Edquist
31 grudnia Muzeum czynne 12:00–17:00
Data:
piątek, 21.11.2025 - niedziela, 03.05.2026
Godzina 12:00
Bilety:
Bilety do - 30 PLN
