Wystawa ma charakter narracyjny: zwiedzający zanurzy się w historii opowiadanej przez zabytkowe przedmioty, malowidła, instalacje interaktywne, rekonstrukcje i makiety, projekcje wideo, dźwięki i teksty. Mówimy o życiu, więc na każdym etapie wędrówki w przeszłość staramy się być jak najbliżej codziennego życia – oddajemy głos żydowskim kupcom, uczonym i artystom z danej epoki. Rabinom, gospodyniom domowym, politykom, kronikarzom i rewolucjonistom. Tym, którzy zginęli i tym, którzy przetrwali.

Wystawa składa się z ośmiu galerii, które opowiadają o kulturze i dziedzictwie polskich Żydów. Przedstawiamy w nich kolejne etapy w historii: od legend o przybyciu Żydów na te ziemie, przez pierwsze ich osadnictwo, rozwój kultury, różnorodności społecznej, religijnej i politycznej, burzliwe wydarzenia sprzed wieków i czas Zagłady, aż do współczesności.

foto: M. Starowieyska, D. Golik / POLIN

Galeria „Dziedzictwo”:

Galeria „Dziedzictwo” jest poświęcona kulturowemu dorobkowi polskich Żydów. Chcemy przypomnieć ludzi, których dokonania stały się dziedzictwem kolejnych pokoleń i nas dzisiaj. Chcemy pokazać ich niezwykłe biografie, w których odbicie znajduje wiele burzliwych wydarzeń historycznych. Jednocześnie chcemy też spojrzeć na sylwetki tych osób w świetle ich żydowsko-polskich korzeni.

Od końca XVIII wieku, wraz z postępującą emancypacją, coraz więcej Żydów wychodziło poza świat tradycji, uczestnicząc w życiu społecznym, politycznym i kulturalnym swojego otoczenia. Niektóre dziedziny stawały się im szczególnie bliskie – mieli do nich łatwiejszy dostęp niż do innych, bądź wybierali je, kierując się wyniesionymi z żydowskiej kultury wartościami. Zdarzało się również, iż do dziedzin, którymi się zajmowali, wnosili nową, wywodzącą się z żydowskiej tradycji perspektywę, niekiedy mającą też związek z ich polskimi korzeniami. Ich osiągnięcia, niektóre uznane na arenie międzynarodowej, inne znane lepiej w polskim bądź w żydowskim świecie – mają wartość uniwersalną.

Do pokazania w galerii „Dziedzictwo” wybraliśmy 26 postaci, reprezentujących różne obszary twórczości i działalności – sztukę, literaturę, muzykę, teatr i film, nauki ścisłe i humanistyczne, prawo, edukację, ekonomie, politykę. Ich dorobek jest ważny dla cywilizacji światowej, polskiej lub żydowskiej. Zestawione biografie bohaterów galerii ukazują szerokie spektrum dziedzin i obszarów życia, w których zaznaczyli swoją obecność polscy Żydzi oraz różnorodność życiowych losów i relacji z żydowskim światem. Wszyscy są polskimi Żydami w tym sensie, że urodzili się i na ogół wychowali w Polsce lub na ziemiach polskich. Jedni dorastali w rodzinach religijnych, inni – w zasymilowanych, niektórzy – zmienili wyznanie. Wielu z nich porzuciło świat tradycji lub wyjechało z Polski, jednak fakt wychowania w świecie polsko-żydowskich wartości nie pozostawał bez wpływu na ich życiowe wybory.

Ta konstelacja bohaterów tworzy zbiorowy portret polskich Żydów, w całej jego różnorodności, widziany poprzez życie i osiągnięcia jednostek, które są jednocześnie wyjątkowe i reprezentatywne. Ich losy rozgrywały się na styku wielu kultur, cechowało je otwarcie na świat. Mamy nadzieję, iż ich historie, osiągnięcia i reprezentowane przez nich wartości staną się źródłem inspiracji także dla nas dzisiaj i dla przyszłych pokoleń.

foto: M. Starowieyska, D. Golik / POLIN

Zobacz też:

Kulturalna Warszawa za darmo | zobacz miejsca w Warszawie, które zwiedzisz za darmo